Poczta na ziemi kartuskiej, cz.6

Ziemia kartuska położona jest w północnej Polsce, w samym sercu Kaszub, bardzo ciekawego etnograficznie regionu. Na jej terenie leżą liczne jeziora polodowcowe, o typowym rynnowym kształcie. W wielu przypadkach położone są one w głębokich rynnach, powstałych w okresie ostatnie zlodowacenia. Krajobraz jest urozmaicony. W sercu Kaszub położona jest Wieżyca, mała wieś

kaszubska, zlokalizowana u podnóża wzniesienia Wieżyca, najwyższego w paśmie morenowych Wzgórz Szymbarskich o wysokości 328,7 m n.p.m.

W czasach pruskich, sieć placówek pocztowych na ziemi kartuskiej była dobrze rozwinięta. Placówki zlokalizowane były w większych miejscowościach (miastach i wsiach) położonych przy głównych szlakach komunikacyjnych regionu (drogi, a później i linie kolejowe).

Dzisiaj prezentuję datowniki pocztowe z trzech kolejnych placówek pocztowych zlokalizowanych w miejscowościach północnej części omawianego regionu. Są nimi: Sierakowice, Miechucino i Mirachowo. Miejscowości te zostały oznaczone na mapie poniżej.

Sierakowice (niem. Sierakowitz, kaszub. Serakòjce) położone są w północno-zachodniej części ziemi kartuskiej. Dzisiaj to bardzo duża wieś zamieszkana przez blisko 7000 osób. Już w czasach pruskich przez wieś wiodła ważna droga z Torunia do Lęborka przez Kościerzynę i Sierakowice oraz droga z Kartuz do Słupska. Historia tej miejscowości sięga początków XV w. Pierwszą placówkę pocztową w Sierakowicach utworzono w 1842 r. W 1851 r. placówka ta uzyskała rangę ekspedycji pocztowej II klasy, w 1871 r. ekspedycji pocztowej I klasy a w 1876 został utworzony urząd pocztowy II rzędu. Najprawdopodobniej z chwilą uruchomienia linii kolejowej Kartuzy-Lębork (w 1905 r.) został oddany do użytku nowy budynek poczty. Do dnia dzisiejszego w tym budynku funkcjonuje urząd pocztowy.

Najstarsze znane mi z czasów pruskich przesyłki z tej miejscowości pochodzą z roku 1876.

Powyższe trzy ilustracje prezentują datownik dwuobrączkowy o średnicy zewnętrznej 26,5 mm. Datowniki tego typu są znane od 1862 roku. Ten z grudnia 1900 r. jest przykładem późnego użycia tego typu datownika.

Miechucino (niem. Miechuczyn) jest małą wsią położoną kilkanaście kilometrów na wschód od Sierakowic przy drodze łączącej Sierakowice z Kartuzami. W czasach pruskich była to mała wieś w której zlokalizowana była agencja pocztowa. Powstała ona w 1876 roku. Znane mi przesyłki z Miechucina pochodzą z lat 90-tych XIX wieku.  Do ich unieważnienia wykorzystano datownik jednoobrączkowy (wzór 2 wg Brzozowskiego) o średnicy 23,8 mm. Datowniki tego typu były w użyciu od 1863 r.

Mirachowo (niem. Mirchau), to wieś położona kilka kilometrów na północny od drogi łączącej Sierakowice i Miechucino. Miejscowość ta była pierwszą siedzibą starostwa na ziemi kartuskiej. Od 1842 roku funkcjonował tutaj placówka pocztowa, która w roku 1950 uzyskała statut ekspedycji pocztowej II klasy a w 1871 roku agencji pocztowej. Najstarsza znana mi przesyłka pocztowa pochodzi najprawdopodobniej z lat 60-tych XIX w. Do jej unieważnienia wykorzystano datownik dwuobrączkowy z nazwą miejscowości oraz oznaczeniem dnia i miesiąca.

Powyżej przedstawiono kopie datowników z dwóch przesyłek, z 1890 i 1892 roku. Obie przesyłki unieważniono jednoobrączkowym datownikiem, wzór 1, o średnicy 25 mm. Poniżej z kolei zaprezentowano jednoobrączkowy datownik, wzór 7 (wg Brzozowskiego), o średnicy 28 mm użyty do unieważnienia przesyłki z 1909 r.

We wszystkich dotychczasowych częściach opracowania poświęconego histori poczty na ziemi kartuskiej w czasach pruskich przedstawione zostały datowniki z 17 miejscowości, w których funkcjonowały do roku 1919 placówki pocztowe. Niestety do kompletu brakuje datowników z 6 miejscowości tj. z: Goręczyna (niem. Gorrenschin), Gowidlina (niem. Gowidlino), Pomieczyna (niem. Pomietschin), Borzestowa (niem. Borschestowo), Chmielna (niem. Chmielno) i Przodkowa (niem. Seefeld). Może ktoś z czytelników posiada je w swoim zbiorze? Wówczas proszę o przesłanie mi skanów tych datowników (mmietus@gmail.com).