Święta Bożego Narodzenia to okres szczególny. Wiążą się z nimi charakterystyczne symbole, obrzędy, tradycje i zwyczaje, które mają odbicie także na znaczkach. Od roku 1991 (z wyłączeniem 2013) Poczta Polska wydaje znaczki z tej okazji, dając szansę wysyłającym tradycyjne życzenia, na tematyczną kompozycję. Oczywiście ich wizerunki mocno nawiązują do tego okresu, tylko czasami wchodząc nieco szerzej w kontekst Nowego Testamentu.
Szopka - przedstawienie stajenki, w której przyszedł na świat Jezus. Oprócz Świętej Rodziny jej charakterystyczne elementy to żłobek, bydlęta, pastuszkowie. Co zrozumiałe jest to najczęściej powielany element wydań z tej okazji (il.1).
Gwiazda betlejemska – to światło na niebie, które przyprowadziło mędrców ze wschodu do Betlejem i nieważne czy miała by to być koniunkcja planet, wybuch supernowej czy kometa. Jej przyjęty wizerunek najbardziej przypomina tą ostatnią (il.2).
Trzej królowie – którymi tak naprawdę stali się później gdyż pierwotnie byli mędrcami lub magami. Także sprawą sporną jest czy to oni byli pierwszymi ludźmi witającymi Jezusa czy jednak pasterze. Przywiezione przez nich dary złoto, mirra i kadzidło choć występują na znaczkach to są jednak trudne do rozpoznania (il.3).
Wigilia – w Polsce upowszechniła się całkiem niedawno bo w XVIII wieku. Potrawy wigilijne w ogóle nie mają związku z chrześcijaństwem ale są pozostałością pogańskich styp. Większość z nich to składowe ofiar zanoszonych kiedyś na groby. Poszczenie przed Wigilią to tradycja grekokatolicka, prawosławna i Polska. Zjedzenie mięsa przez katolika w żadnym wypadku nie jest grzechem.
Opłatek – którego protoplastą jest żydowski placek paschalny wraz ze zwyczajem łamania się dotarł do Polski pod koniec XVIII wieku i tutaj przetrwał. Oprócz Polaków opłatkiem dzielą się tylko katolicy na Litwie i Słowacji (il.4).
Sianko pod obrusem – pozostałość niegdysiejszych całych snopów lub warstw leżących na obrusie i podłodze jako symbol ubóstwa żłobu jest na znaczku niewidoczne gdyż leży pod obrusem.
Puste miejsce przy stole – znane tylko w Polsce, wywodzi się z tradycji goszczenia na Wigilii bliskich zmarłych. Jako miejsce dla zbłąkanego wędrowca jest pomysłem współczesnym. Na znaczkach póki co nie występuje możliwe, że z powodu trudności jak by to miało być pokazane ale pomysłowy artysta ma tu pole do popisu na przyszłość.
Kolędy - słowo pochodzi od łacińskiego "calendae": czyli pierwszy dzień miesiąca. W średniowieczu, zgodnie z tym znaczeniem, kolędami nazywano pieśni, życzenia towarzyszące noworocznemu odwiedzaniu przyjaciół. Od XVI wieku kolędy znane są jako pieśni sławiące narodzenie Chrystusa i wtedy też pojawiły się w Polsce. Jedną z najstarszych naszych kolęd jest "Przybieżeli do Betlejem", która jeszcze nie znalazła miejsca na znaczku, choć kolędy są drugim najpopularniejszym tematem po szopce (il.5).
Pasterka – czyli upamiętnienie oczekiwania i modlitwy pasterzy zmierzających do Betlejem na powitanie Mesjasza. Zwyczaj odprawiania mszy o północy w Polsce znany jest co najmniej od tysiąca lat. Niedawnymi czasy pojawiły się zakłócenia, czyli jej wcześniejsze odprawianie aby dać wiernym szanse obejrzenia watykańskiej pasterki w telewizji (il.6).
Choinka - kościół katolicki zatwierdził ją jako symbol religijny, narodziny nowego życia, nawiązanie do narodzin Zbawiciela świata w XVIII wieku. Zwyczaj ubierania drzewka w Wigilię Bożego Narodzenia przejęli Polacy od Niemców, wraz z osadnictwem pruskich protestantów w latach 1795-1806. Ozdoby choinkowe kiedyś bardzo symboliczne jak gwiazda, jabłka, orzechy, łańcuch, lampki w dzisiejszych czasach już się nieco przekształciły i skomercjalizowały (il.7).
Prezenty i Mikołaj – to znak czasów, jeszcze 100 lat temu prezenty można było znaleźć tylko pod nielicznymi drzewkami. Wcześniej drobiazgi dla dzieci chowane były w sianku leżącym na wigilijnym stole. Dzisiaj kampanie reklamowe z Mikołajem w tle starują tuż po pierwszym listopada (il.8).
Świąteczne kolory: czerwony i zielony symbolizują Adwent i Boże Narodzenie. Zielony jest kolorem nadziei oraz wierności, a czerwony symbolizuje krew Chrystusa przelaną dla odkupienia świata, dlatego te kolory mają duże znaczenie w ozdobach bożonarodzeniowych (il.9).
Kolędowanie – dawniej to obrzęd ludowy praktykowany przede wszystkim w kulturach rolniczych i pasterskich przez Słowian i Rumunów, polegający na tym, że grupy kolędników odwiedzały poszczególne gospodarstwa z życzeniami pomyślności, za co otrzymywały dary w postaci jedzenia lub drobnych datków pieniężnych. Obecnie odwiedzają nas grupy dwojakiego rodzaju, jedna rzetelna, dobrze przygotowana, to przebierańcy ładnie śpiewający kolędy i druga to chałturujący spryciarze liczący na łatwy zarobek (il.10).
Aniołki – są dobre na każdą okazję więc i na znaczkach bożonarodzeniowych nie mogło ich zabraknąć (il.11).
Znaczki bożonarodzeniowe w polskim wydaniu pełnią tylko rolę dekoracyjną. W krajach nordyckich jak: Dania, Estonia, Finlandia, Grenlandia, Islandia, Norwegia, Szwecja, Wyspy Alandzkie i Wyspy Owcze, są to znaczki dodatkowej, dobrowolnej opłaty pocztowej służące zbiórce funduszy na określone cele dobroczynne. Znaczki te (tzw. julemarke) przypominają pocztowe ale nie mają nominału. Wydaje się że taka ich forma jest nieco bliższa idei i klimatowi tych świąt (il.12).
