W 1929 roku zorganizowano w Poznaniu X Powszechną Wystawę Krajową. W roku jubileuszu 10-cio lecia niepodległości podsumowywała ona dorobek tego okresu. Wystawie towarzyszyło wiele imprez, wśród których zawody balonowe, są dla nas filatelistów najbardziej interesujące. Były to pierwsze międzynarodowe zawody balonowe organizowane w Polsce. Na starcie stanęło 7 balonów z 3 państw: Polski (3), Francji (3) i Czechosłowacji (1).
W dniu 15 sierpnia z okolicy Bramy Dębińskiej balony wystartowały w odstępach 5-10 min wg. wylosowanej kolejności:
- Warszawa poj. 750 m3 (Kat. II) pilotowany w pojedynkę przez Franciszka Hynka
- La Walkyrie balon francuski poj. 1200 m3 (Kat. III) z załogą: M.Joguer, R.Perin
- Prof. Zenger balon czeski poj. 1200 m3 (Kat. III) z załogą: D.Budik, A.Ceik
- Wilno poj. 1200 m3 (Kat. III) z załogą: J.Sielewicz, Z.Burzyński
- Gdynia poj. 1200 m3 (Kat. III) z załogą: K.Kraczkiewicz, A.Janusz
- Nancy balon francuski poj. 900 m3 (Kat. II) pilotowany w pojedynkę przez A.Boitarda
- Serenite balon francuski poj. 1200 m3 (Kat. III) z załogą: Ch.Dollfus, J.Devouge
Następnego dnia po całonocnym locie wszystkie balony wylądowały w Niemczech. Kolejność miejsc ustalono w oparciu o odległość w linii prostej od miejsca startu, jaką przeleciał każdy balon. Wyglądała ona następująco:
- La Walkyrie
- Gdynia
- Nancy
- Prof. Zenger
- Serenite
- Wilno
- Warszawa
Tylko cztery balony zabrały pocztę, były to trzy polskie: Gdynia, Wilno, Warszawa oraz francuski Serenite. Na przesyłki nalepiono polskie znaczki z zadaniem dla pilotów aby wysłać je w drogę do adresatów po wylądowaniu. Przesyłki posiadają też nalepki Wystawy przedrukowane dla potrzeb lotu i skasowane okrągłym stemplem fioletowym z napisem: CONCOURS INTERN. de BALLONS MONTES * POZNAŃ 15-8-29 oraz odciśnięty fioletowy stempelek z nazwą balonu. Ponieważ przesyłki wysyłano z Niemiec, część z nich posiada doklejone znaczki niemieckie, a polskie na ogół zostały unieważnione przekreśleniem.
Poczta balonowa zorganizowana podczas tych zawodów ma charakter wyłącznie grzecznościowo-pamiątkowy. Poczta Polska w żaden sposób nie uczestniczyła w tym przedsięwzięciu. O ile znajdziemy wiele notatek prasowych informujących przed i po o samych zawodach to nigdzie informacji o planowanym przewozie poczty. Organizatorem byli zapewne kupcy filatelistyczni bracia Gryżewscy i to oni całość zaaranżowali, produkując przy okazji nalepki okolicznościowe w różnych odmianach przedruku. Przygotowali stempel okrągły oraz stempelki balonowe. Kazimierz Gryżewski zresztą sam potwierdza ten charakter w Filateliście 18/1970 pisząc że „Piloci (czterech) balonów zgodzili się na zabranie przesyłek”. Szacuje się że każdy z balonów przewiózł ich ok 50 szt. Jak się przyjrzeć przesyłkom z tych zawodów, to nie sposób nie zauważyć podobieństwa do przedsięwzięcia zorganizowanego podczas zawodów w Pradze w 1927 roku. Nie spotkałem również przesyłki adresowanej do innego odbiorcy niż jeden z braci. Mimo tych „zarzutów” przesyłki z zawodów z racji rzadkości wyceniane są wysoko. Trzeba też stwierdzić, że w tym okresie, taka organizacja przesyłek balonowych była typowym działaniem w większości krajów i lotów balonowych. Pomimo tego ekstra wyceny proponowane w Katalogu Fischera za przesyłki z nadrukiem odwróconym czy te z bazą w języku francuskim czy angielskim wydają się przesadnym docenianiem kombinacji braci. Na ilustracjach walory z mojego zbioru, przesyłki z trzech balonów.
Przesyłka przewieziona balonem Gdynia, który lądował w miejscowości Trabitz kr. Magdeburg (354 km od startu II miejsce). Datownik odsyłkowy: MAGDEBURG BPA7 z dnia 17.8.29 14-15 wyróżnik e.
Przesyłka przewieziona balonem Wilno, który lądował w miejscowości Termsdorf k. Poczdamu (262 km od startu VI miejsce). Datownik odsyłkowy: BERLIN NW z dnia 17.8.29 19-20 wyróżnik *7ii.
Przesyłka przewieziona balonem Warszawa, który lądował w miejscowości Teupitz kr. Teltow (237 km od startu VII miejsce). Datownik odsyłkowy: TEUPITZ z dnia 17.8.29 16-17 wyróżnik *(Kr.TETLOW)d.
[*] Więcej informacji dociekliwi czytelnicy znajdą w BIBLIOTECE w pracy p. Adam Głowacza dotyczącej tych zawodów.
