Powracamy do zainicjowanego w bieżącym roku cyklu publikacji przygotowanego przez Kol. Dariusza Świsulskiego poświęconego klasycznym polskim uniwersytetom w filatelistyce i nie tylko. Tym razem autor przygotował materiały nt. Akademii Zamojskiej.
Akademię Zamojską jako wyższą szkołę humanistyczną założył w 1594 roku w Zamościu kanclerz wielki koronny Jan Zamojski.
Była to pierwsza prywatna uczelnia, a trzecia po krakowskiej i wileńskiej uczelnia w Rzeczypospolitej. Uroczyste otwarcie odbyło się 3 marca 1595 roku. Dzięki uczelni Zamość był ważnym ośrodkiem myśli naukowej w Polsce na przełomie XVI i XVII wieku. W drugiej połowie XVII wieku Akademia Zamojska stopniowo traciła swoje znaczenie. Ostatecznie po rozbiorach rząd austriacki zamknął uczelnię w 1784 roku [42].
Gmach dawnej Akademii Zamojskiej został wybudowany w latach 1639-1648 w stylu wczesnobarokowym na wzór kolegiów jezuickich [43]. Od 1916 roku w budynku tym mieści się siedziba I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Zamoyskiego.
Rys. 123. Fasada Akademii Zamojskiej w Zamościu w 1810 r. [43]
W 1994 roku Poczta Polska przypomniała 400-lecie Akademii Zamojskiej emisją znaczka o numerze katalogowym 3334 i nominale 5000 zł. Na znaczku umieszczono podobiznę kanclerza Jana Zamojskiego na tle tarczy. Autorem projektu jest Yakup Erol, znaczek wyemitowano w nakładzie 1.000.000 sztuk.
Rys. 124. Znaczek 400-lecia Akademii Zamojskiej z 1994 roku (zbiory autora)
Emisji znaczka towarzyszyła koperta pierwszego dnia obiegu.
Rys. 125. Koperta FDC 400-lecia Akademii Zamojskiej (zbiory autora)
Fundator Akademii Zamojskiej, hetman wielki koronny Jan Sariusz Zamoyski (Jan Zamojski) (1542-1605) jest też przedstawiony na datowniku stosowanym 19 marca 1992 roku w UP Zamość 1 z okazji 450 rocznicy urodzin.
Rys. 126. Datownik z okazji 450 rocznicy urodzin Jana Zamoyskiego (zbiory autora)
W 1992 roku zostały wydane koperty z dodrukiem, na którym przedstawiono rycinę z Janem Zamoyskim (Zezw. ZO PZF Zamość Nr 2/92).
Rys. 127. Koperta Ck 88 z dodrukiem ryciny z Janem Zamoyskim (zbiory autora)
W 1989 roku Poczta Solidarność wydała cztery bloczki po dwa znaczki z serii Hetmani. Wśród nich bloczek ze znaczkami z Janem Zamoyskim i Stanisławem Koniecpolskim. Nominał znaczków wynosi 150 zł. Znaczki wydano w trzech wersjach kolorystycznych: czarnej, bordowej i niebieskiej [44].
Rys. 128. Bloczek z serii Hetmani emisji Poczty Solidarność (zbiory autora)
Literatura
[42] Archiwum Państwowe w Lublinie. Założenie Akademii Zamojskiej – 1594 r., http://lublin.ap.gov.pl/nauka-popularyzacja-i-edukacja/galerie-online/15-najwazniejszych-wydarzen-z-historii-lubelszczyzny-w-dokumencie-archiwalnym/zalozenie-akademii-zamojskiej-1594-r/, data dostępu 9.11.2018.
[43] Wikipedia. Akademia Zamojska, https://pl.wikipedia.org/wiki/Akademia_Zamojska, data dostępu 14.05.2019.
[44] Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Muzeum Solidarności. Druki 1976-1989 \ Bez cenzury \ Niezależna filatelistyka - znaczki, http://www.solidar.pl/php/6_dzial.php?ID3=28&s=45&li=1&sort=OPS&tab=45030#45030, data dostępu 17.05.2019
