Uniwersytet Lwowski, na bazie działającego we Lwowie od 1608 roku Kolegium Jezuickiego, powołał w 1661 roku król Jan Kazimierz. Brak potwierdzenia przez Sejm oraz zgody papieża spowodował, że uczelnia nie miała prawa nadawania stopni naukowych. Pełne prawa akademickie uczelnia uzyskała dopiero w 1759 roku.
Po pierwszym rozbiorze Polski, władze austriackie przekształciły Akademię w szkołę średnią. W latach 1784-1805 uczelnia funkcjonowała jako Uniwersytet Józefiński, w latach 1805-1817 jako Liceum Lwowskie, a w latach 1817-1918 jako Uniwersytet Franciszkański. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 roku Uniwersytet otrzymał imię króla Jana Kazimierza. W tym czasie był to znaczący ośrodek naukowy w Polsce.
Po 1939 roku Uniwersytet działał jako uczelnia ukraińska, a po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku został zamknięty. Po ponownym zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną, w 1944 roku uczelnia wznowiła działalność jako Uniwersytet Iwana Franki. W wyniku zmiany granic polscy naukowcy stopniowo przenosili się na zachód, zastępowani przez naukowców z terenów ZSRR.
Obecnie jako Львівський національний університет імені Івана Франка jest to jeden z największych ukraińskich uniwersytetów państwowych.
Rys. 129. Narodowy Uniwersytet Lwowski im. Iwana Franki (fot. autora)
W 1937 roku została wyemitowana seria znaczków z różnymi widokami z Polski. Wśród nich znaczek o numerze katalogowym 296, nominale 15 gr, przedstawiający gmach główny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Znaczek zaprojektował Wacław Borowski, ryt. M. R. Polak. Nakład 42.000.000 sztuk [45].
Rys. 130. Znaczek z Uniwersytetem Lwowskim z 1937 roku (zbiory autora)
Znaczek był wykorzystany przez Pocztę Polską w Gdańsku z nadrukiem PORT GDAŃSK, nakład 400.000 sztuk.
Rys. 131. Znaczek z Uniwersytetem Lwowskim z nadrukiem PORT GDAŃSK (zbiory autora)
W trzech wydaniach (listopad 1936, październik 1937, czerwiec 1938) zostały wydane karty pocztowe (Cp 73) ze znaczkiem z Uniwersytetem Lwowskim. Nakłady kolejnych emisji wynosiły 20.000.000, 40.000.000 i 10.000.000 sztuk. Na kartach umieszczone są napisy propagandowe: TELEFON ZAOSZCZĘDZA CZAS I PIENIĄDZE!, TELEFON USPRAWNIA ŻYCIE, ZBLIŻA I PRZYSPIESZA!, TELEFON MIĘDZYMIASTOWY USUWA ODLEGŁOŚĆ!
Rys. 132. Karta pocztowa ze znaczkiem opłaty z Uniwersytetem Lwowskim, wydanie pierwsze, z napisem TELEFON USPRAWNIA ŻYCIE, ZBLIŻA I PRZYSPIESZA! (zbiory autora)
Również w trzech wydaniach (styczeń, październik 1937, maj 1938) zostały wydane podwójne karty pocztowe o numerze katalogowym Cp 74 (z opłaconą odpowiedzią) ze znaczkami opłaty z Uniwersytetem Lwowskim. Nakłady kolejnych emisji wynoszą 1.200.000, 300.000 i 500.000 sztuk.
Rys. 133. Karta pocztowa ze znaczkiem opłaty z Uniwersytetem Lwowskim z opłaconą odpowiedzią (zbiory autora)
W sierpniu 1937 roku została wydana seria kart pocztowych ze znaczkami opłaty z Uniwersytetem Lwowskim (Cp 76), z 32 różnymi widokami na części ilustracyjnej. Nakład 6.200.000 sztuk.
Rys. 134. Karta pocztowa ze znaczkiem opłaty z Uniwersytetem Lwowskim i fotografią Urzędu Pocztowego w Gdyni z 1937 roku (zbiory autora)
Kartka Cp 73 była wykorzystana do nadruku na znaku opłaty PORT GDAŃSK (nakład 50.000 sztuk).
W latach 1988-1989 zostało wydanych kilka znaczków z Uniwersytetem Lwowskim przez Pocztę Konfederacji Polski Niepodległej. Z 1988 roku pochodzi blok z okazji 70-tej rocznicy narodzin Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1988. Znaczek opłaty o nominale 300 zł przedstawia budynek Uniwersytetu Jana Kazimierza, cena bloku 750 zł.
Rys. 135. Blok 70-tej rocznicy narodzin Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1988 (zbiory autora)
Kolejny znaczek Poczty KPN z Uniwersytetem Jana Kazimierza pochodzi z 1988 roku z serii 70 Rocznica Narodzin Drugiej Rzeczypospolitej. Nominał 80 zł.
Rys. 136. Znaczek Lwów 1938 Poczty KPN z 1988 roku (zbiory autora)
Jeszcze jeden znaczek Poczty KPN przedstawia fasadę budynku Uniwersytetu we Lwowie. Wyemitowany w 1989 roku. Nominał 200 zł.
Rys. 137. Znaczek Lwów Uniwersytet Poczty KPN z 1989 roku (zbiory autora)
Z 2007 roku pochodzi kartka pocztowa beznominałowa "Ukochany Lwów w filatelistyce". Na części ilustracyjnej umieszczono rysunek znaczka z Uniwersytetem Lwowskim z 1937 roku.
Rys. 138. Kartka pocztowa beznominałowa Ukochany Lwów w filatelistyce z 2007 roku (zbiory autora)
W 2008 roku Poczta Ukrainy wyemitowała kopertę ze znakiem opłaty o nominale 70 kopiejek, z fotografią Biblioteki Naukowej Uniwersytetu im. Iwana Franki na części ilustracyjnej.
Rys. 139. Biblioteka Naukowa Uniwersytetu im. Iwana Franki na kopercie Poczty Ukrainy z 2008 roku (zbiory autora)
11 października 2011 roku Poczta Ukrainy wyemitowała znaczek z okazji 350-lecia Uniwersytetu Iwana Franki we Lwowie. Numer katalogowy Michel UA 1176, nominał 1,50 Hrywny. Nakład 185.010 sztuk [46].
Na znaczku umieszczono rysunek grupy rzeźbiarskiej na attyce gmachu Uniwersytetu. Rzeźba Teodora Rygiera "Opiekuńczy duch Galicji", przedstawia personifikację Galicji oraz rzek Wisły i Dniestru [47].
Z lewej strony znaczka znajduje się godło uczelni, z lwem na niebieskim tle, jako symbolem zachodnich ziem ukraińskich. W prawej łapie lew trzyma trzyramienny świecznik, symbol oświaty i nauki, znak z pieczęci działającego we Lwowie w latach 1921-1925 Tajnego Uniwersytetu Ukraińskiego. Herb wpisany jest w ozdobną tarczę, która zawiera u góry herb Ukrainy i datę 1661, jako rok założenia poprzedzającego Uniwersytet Lwowski Kolegium Jezuickiego. Pod tarczą znajduje się wstążka z napisem zdobiącym fasadę gmachu głównego Uniwersytetu: "Patriae decori civibus educandis" (Wykształceni obywatele są ozdobą Państwa) [48].
Rys. 140. Znaczek 350-lecia Uniwersytetu Iwana Franki (zbiory autora)
Na górnym ozdobnym marginesie arkusika zawierającego 15 znaczków umieszczono fotografię gmachu Uniwersytetu.
Rys. 141. Arkusik ze znaczkami 350-lecia Uniwersytetu Iwana Franki (zbiory autora)
Rysunek budynku Uniwersytetu Lwowskiego znajduje się również na kopercie pierwszego dnia obiegu. Na datowniku umieszczono lwa z godła uczelni.
Rys. 142. Koperta pierwszego dnia obiegu 350-lecia Uniwersytetu Iwana Franki (zbiory autora)
Literatura
[45] Katalog Znaków Pocztowych, 1937.04.01. Wydanie obiegowe - różne widoki (2), https://www.kzp.pl/index.php?artykul=kat-zn-1937-zn0294, data dostępu 9.11.2018
[46] Colnect. Katalog znaczków: Znaczek › 350th ann. of Lvov National University. Sculptures, https://colnect.com/pl/stamps/stamp/255636-350th_ann_of_Lvov_National_University_Sculptures-350th_Anniversary_of_Lvov_National_University-Ukraina, data dostępu 18.01.2019
[47] Centrum historii miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej. Państwowy Uniwersytet im. I. Franki, http://www.lvivcenter.org/pl/uid/picture/?pictureid=2526&dest=printer, data dostępu 18.01.2019
[48] Львівський університет, Символіка, http://www.lnu.edu.ua/about/university-today-and-tomorrow/symbols/, data dostępu 15.04.2019
