Uniwersytet Warszawski został powołany przez cara Aleksandra I w listopadzie 1816 roku na bazie Szkoły Prawa i Szkoły Lekarskiej. Oficjalne otwarcie uczelni jako Królewskiego Warszawskiego Uniwersytetu nastąpiło w maju 1818 roku. W wyniku represji po upadku Powstania Listopadowego uczelnia została zamknięta.
W 1857 roku w Warszawie została otwarta Akademia Medyko-Chirurgiczna. Po dodaniu Wydziałów Prawa i Administracji,
Filologiczno-Historycznego i Matematyczno-Fizycznego, uniwersytet jako Szkoła Główna został reaktywowany w 1862 roku. Jednak po upadku Powstania Styczniowego, ponownie został zamknięty w 1869 roku.
W miejsce Szkoły Głównej władze rosyjskie utworzyły Carski Uniwersytet Warszawski, w czasie I wojny światowej przeniesiony do Rostowa nad Donem.
Polskojęzyczny Uniwersytet Warszawski został powołany w 1915 roku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, uczelnia szybko się rozwijała, stając się na początku lat 30-tych XX wieku największym polskim uniwersytetem. Po przerwie w czasie niemieckiej okupacji, uczelnia wznowiła działalność w 1945 roku [49].
W 1958 roku Poczta Polska wyemitowała znaczek pocztowy o numerze katalogowym 911, nominał 2,50 zł, przypominający 140-tą rocznicę otwartego w 1818 roku Uniwersytetu Warszawskiego. Na znaczku przedstawiono fasadę Pałacu Kazimierzowskiego i godło Uniwersytetu Warszawskiego (orzeł w koronie, trzymający w szponach gałązki palmową i laurową, otoczony pięcioma gwiazdami). Autorem projektu znaczka jest Seweryn Jasiński. Nakład 1.600.000 sztuk. Emisji znaczka towarzyszyła koperta FDC z rysunkiem fasady Pałacu Kazimierzowskiego [50].
Wybudowany w latach 1637-1641 Pałac Kazimierzowski był siedzibą Szkoły Rycerskiej (1765-1794), a od 1824 roku mieści się w nim siedziba Uniwersytetu Warszawskiego (m.in. Rektorat).
Rys. 143. Znaczek 140-lecia Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 144. Koperta FDC ze znaczkiem 140-lecia Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 145. Karta maksimum ze znaczkiem 140-lecia Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 146. Pałac Kazimierzowski (fot. autora)
W maju 1968 roku została wyemitowana kartka pocztowa z okazji 150-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Numer katalogowy Cp 377, nominał 40 gr. Na znaczku opłaty umieszczono rysunek gałązki i nasiona cisu. W części ilustracyjnej akwarela przedstawiająca aleję ogrodową. Autorem projektu jest Alojzy Balcerzak. Nakład 92.001 sztuk.
Rys. 147. Karta pocztowa 150-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Ogród Botaniczny w północnej części Łazienek założył w 1818 roku prof. Michał Szubert. Przez lata Ogród rozwijał się. Jego działalność została ograniczona w 1834 roku po upadku Powstania Listopadowego, a powierzchnia zmniejszona o 3/4. Dalszy upadek nastąpił po utracie przez Michała Szuberta w 1846 roku funkcji kierownika.
Odrodzenie Ogrodu Botanicznego nastąpiło po przejściu w 1916 roku pod zarząd Uniwersytetu Warszawskiego. Po zniszczeniach II wojny światowej, w tym Powstania Warszawskiego, Ogród przez długie lata był restaurowany, a szklarnie remontowane i rozbudowywane. W 1987 roku, pod kierownictwem dr Hanny Werblan-Jakubiec przywrócono Ogrodowi stan sprzed wojny [51].
18 lipca 1983 roku Urząd Pocztowy Warszawa 64 stosował datownik okolicznościowy z okazji Wyprawy Koła Naukowego Studentów Geografii Uniwersytetu Warszawskiego Maroko'83 [52].
Rys. 148. Datownik okolicznościowy Wyprawy Koła Naukowego Studentów Geografii Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
W 1984 roku Poczta Solidarność wyemitowała znaczek Uniwersytetu Warszawskiego, o nominale 25 zł z dopłatą 15 zł na Fundusz Pomocy.
Rys. 149. Znaczek Uniwersytetu Warszawskiego Poczty Solidarność z 1984 roku (zbiory autora)
Uniwersytet Warszawski kojarzy się ze stłumionymi przez milicję wystąpieniami studentów w marcu 1968 roku. Po tych wydarzeniach, również w związku z antysemicką kampanią władz PRL, wielu studentów i pracowników zostało zmuszonych do opuszczenia uczelni [49].
Wydarzenia z 1968 roku zostały przypomniane w 1987 roku emisją znaczków Poczty Solidarność. Na znaczku napis: UW, Marzec 1968-1987, nominał 40 zł. Znaczek wydany w dwóch odmianach, z tłem złotym i biało-czerwonym [44].
Rys. 150. Znaczek Poczty Solidarność: UW, Marzec 1968-1987 (zbiory autora)
Z 1988 roku pochodzi bloczek poświęcony 20-leciu Międzyuczelnianego Informatora Środowiskowego (marzec '68 - marzec '88), zawierający trzy znaczki: Uniwersytetu Warszawskiego, Sorbony i Politechniki Warszawskiej. Znaczek UW o nominale 100 zł przedstawia bramę główną Uniwersytetu [44].
Również w 1988 roku zostały wydane dwa znaczki Poczty Niezależnego Zrzeszenia Studentów, z napisami: marzec 68, o nominale 400 zł każdy. Na pierwszym przedstawiono bramę główną Uniwersytetu Warszawskiego, na drugim głowy protestujących z biało-czerwonym sztandarem [44].
Rys. 151. Znaczki przypominające marzec 68 Poczty NZS z 1988 roku (zbiory autora)
W 1989 roku Poczta NZS wydała bloczek trzech znaczków o nominale 250 zł każdy. Na pierwszym znajduje się godło Uniwersytetu Warszawskiego, na drugim napis: Poczta NZS UW 89, Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie, na trzecim lewy profil twarzy marszałka Piłsudskiego. Bloczek ukazał się w dwóch wersjach różniących się kolorami (srebrny i złoty) [44].
Rys. 152. Znaczki Uniwersytetu Warszawskiego Poczty NZS z 1989 roku (zbiory autora)
W 1993 roku Poczta Polska wyemitowała kartkę pocztową o numerze katalogowym Cp 1047 z okazji 175-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Nominał wynosi 1500 zł, nakład 200.000 sztuk. Autorem projektu jest Alojzy Balcerzak.
W części ilustracyjnej karty przedstawiono rysunek wejścia do Ogrodu Botanicznego z widocznym budynkiem Obserwatorium Astronomicznego.
Rys. 153. Karta pocztowa 175-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Z marca 1997 roku pochodzi przedstawiona koperta z nadrukiem Rektora Uniwersytetu Warszawskiego i frankaturą mechaniczną z orłem z godła uczelni z angielską nazwą w otoku.
Rys. 154. Frankatura mechaniczna Uniwersytetu Warszawskiego z 1997 roku (zbiory autora)
1 października 2008 roku Poczta Polska wprowadziła do obiegu kartę pocztową Cp 1479 z okazji 200. rocznicy utworzenia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Na znaku opłaty o nominale 1,45 zł przedstawiono Pałac Kazimierzowski według wyglądu z ok. 1824 roku. W części ilustracyjnej znajduje się godło Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, reprodukcja "Gazety Warszawskiej" z 11 października 1808 r., podobizna dziekana prof. Jana Wincentego Bandtkie i obecna siedzibę wydziału - budynek Collegium Iuridicum I (fot. Marta Rogińska). Autorem projektu jest Jerzy Skakun, a kartę wydrukowano w nakładzie 50.000 sztuk.
Rys. 155. Karta pocztowa 200. rocznicy utworzenia Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Wydział Prawa i Administracji jest jednym z najstarszych wydziałów Uniwersytetu Warszawskiego. Jego tradycje sięgają utworzonej w XVIII wieku Szkoły Rycerskiej. Upamiętniony kartą pocztową jubileusz nawiązuje do utworzonej w 1808 roku na potrzeby sądownictwa i administracji Szkoły Prawa Księstwa Warszawskiego [53].
W 2010 roku Poczta Polska wyemitowała kartkę pocztową z serii Arboreta i Ogrody Botaniczne w Polsce, poświęconą Ogrodowi Botanicznemu UW w Warszawie. Numer katalogowy Cp 1549, nominał 1,55 zł. Na znaczku opłaty fotografia gałązki miłorzębu chińskiego. Na fotografiach części ilustracyjnej klon polny i aleja główna ogrodu. Autorem projektu jest Joanna Czerwińska-Jędrych. Fotografie wykonali J. Deluga-Góra i M. Zych. Nakład 40.000 sztuk.
Rys. 156. Karta pocztowa Ogrodu Botanicznego UW w Warszawie z 2010 r. (zbiory autora)
13 maja 2016 roku Poczta Polska z okazji 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego wyemitowała znaczek z ozdobnymi marginesami. Na znaczku o nominale 5,00 zł (numer katalogowy 4684), przedstawiono historyczny widok Sali Kolumnowej Uniwersytetu Warszawskiego. Na marginesach widok na Salę Kolumnową, poniżej godło Uniwersytetu Warszawskiego. Autorem projektu jest Karol Tabaka. Nakład wynosi 180.000 sztuk.
Emisji znaczka towarzyszyła koperta FDC ze zdjęciem (częściowo historycznym) Pałacu Kazimierzowskiego. Na datowniku napis: 200 LAT UNIWERSYTETU WARSZAWSKIEGO, u góry i u dołu gałązki laurowe. Znaczek i koperta były też wydane w ozdobnym folderze.
Rys. 157. Znaczek z okazji 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 158. Koperta FDC 200-lecia Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Klasycystyczna Sala Kolumnowa w Instytucie Historycznym, została zbudowana na początku XIX wieku jako muzeum kopii wielkich dzieł antycznej sztuki, w celu kształcenia studentów Uniwersytetu Warszawskiego. W sali prezentowana była m.in. kolekcja gipsów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
W sali przez kilkadziesiąt lat mieścił się magazyn książek. Ponownie została udostępniona pracownikom i studentom Uniwersytetu w 2012 roku [54].
Wspomniany już wcześniej przy okazji przedstawiania kart pocztowych Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, został również upamiętniony wyemitowanym 10 września 2018 roku znaczkiem pocztowym, wydanym na 200-lecie Ogrodu. Numer katalogowy znaczka 4863, nominał 3,20 zł. Autorem projektu jest Jacek Konarzewski, na znaczku przedstawiono aleję bzów w Ogrodzie Botanicznym według fotografii Jarosława Delugi [55].
Arkusz zawiera 8 znaczków z ozdobnymi marginesami, w układzie 3x3 pola i przywieszką w polu środkowym. Na przywieszce logo Ogrodu Botanicznego UW na tle kwiatów bzu. Nakład znaczka 20.000 sztuk. Emisji towarzyszyła koperta FDC z historycznym planem Ogrodu na części ilustracyjnej.
Rys. 159. Znaczek z przywieszką z okazji 200-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 160. Arkusz 200-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Rys. 161. Koperta FDC 200-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego (zbiory autora)
Znaczek z okazji 200-lecia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego został wydany również jako nowodruk - z użyciem oryginalnych materiałów produkcyjnych, dla członków Polskiego Związku Filatelistów. Dostępne są dwie wersje: cięta i ząbkowana.
Rys. 162. Nowodruk ze znaczkiem 4863, ząbkowany (zbiory autora)
Rys. 163. Nowodruk ze znaczkiem 4863, cięty (zbiory autora)
Literatura
[44] Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Muzeum Solidarności. Druki 1976-1989 \ Bez cenzury \ Niezależna filatelistyka - znaczki, http://www.solidar.pl/php/6_dzial.php?ID3=28&s=30&li=1&sort=OPS&tab=44158#44158, http://www.solidar.pl/php/6_dzial.php?ID3=28&s=40&li=1&sort=OPS&tab=43959#43959, http://www.solidar.pl/php/6_dzial.php?ID3=28&s=39&li=1&sort=OPS&tab=40882#40882, http://www.solidar.pl/php/6_dzial.php?ID3=28&s=52&li=1&sort=OPS&tab=41043#41043, data dostępu 19.11.2018.
[49] Uniwersytet Warszawski. Historia UW, https://www.uw.edu.pl/uniwersytet/historia-uw/, data dostępu 9.11.2018.
[50] Katalog Znaków Pocztowych, 1958.05.14. 140. rocznica Uniwersytetu Warszawskiego, https://www.kzp.pl/index.php?artykul=kat-zn-1958-zn0911, data dostępu 9.11.2018.
[51] Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Historia, http://www.garden.uw.edu.pl/ogrod/historia, data dostępu 23.11.2018.
[52] Myślicki A.: Katalog polskich stempli okolicznościowych, zeszyt 15, 1982-1986, s. 60-61.
[53] Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. O Wydziale, http://www.wpia.uw.edu.pl/wydzial/o-wydziale/, data dostępu 23.11.2018.
[54] Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Historia Instytutu Historycznego UW, http://www.ihuw.pl/instytut/o-instytucie/historia-ih-uw, data dostępu 23.11.2018.
[55] Katalog Znaków Pocztowych, 2018.09.10. 200 lat Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego, https://www.kzp.pl/index.php?artykul=kat-zn-2018-zn4863, data dostępu 3.12.2018.
