Po 56 latach od wydania w 1956 roku serii okolicznościowej z okazji „XVI Igrzysk Olimpijskich w Melbourne” wydanie to, jest ostatnio popularnym tematem na łamach prasy filatelistycznej. Do grupy opisanych już w literaturze błędnodruków takich jak, tzw. odwrotka bokserów na znaczku o nominale 20gr (Fi 844o)
(il.1), czy dwa znaczki z zdwojonym drukiem z formy offsetowej barwy zielonej o nominale 40 gr. (Fi 846 Dp) (il.2 i 4) (Berbeka, 2006a) i zdwojonym drukiem z formy offsetowej barwy pomarańczowej o nominale 1.55 zł. (Fi 849 Dp) ( (il.3 i 5), chciałem dodać wspomniany w ostatnim wymienionym opracowaniu, ale dotąd nie pokazany i nie opisany znaczek o nominale 10 gr. (Fi 843Dp) z zdwojonym drukiem offsetowym barwy (il.6). Na (il.7) pokazany jest powiększony dolny fragment znaczka z najbardziej widocznym zdwojonym drukiem napisów.
Il.1 | Il.2 |
Il.3
Il.4
Il.5
Il.6
Il.7
Znaczki wydania „Olimpiada w Melbourne” zostały wydrukowane techniką kombinowaną, obramowanie drukowano w pierwszej kolejności drukiem płaskim pośrednim – offsetem, a następnie arkusze rozcinano na dwie części i drukowano centralną część znaczka drukiem wklęsłym kreskowym – stalorytem. Arkusz drukarski dla formy offsetowej składał się z czterech sektorów po 42 znaczki w każdym sektorze w układzie 6 x 7 zn. Marginesy arkuszy w poszczególnych sektorach różnią się od siebie wyglądem znaków markacyjnych służących do ustawiania ząbkowania. Arkusz sprzedażny zawierał 42 zn. Pokazana na (il.6) parka znaczków z zdwojonym drukiem offsetowym pochodzi z 19 i 20 pola w arkuszu ze znakiem markacyjnym umieszczonym nad 4 zn. pokazanym na (il.8). Arkusz, z którego pochodzi parka znaczków (il.6) omyłkowo został wydrukowany dwukrotnie na maszynie offsetowej.
Il.8 Il.9
Dla potwierdzenia ustalonej pozycji znaczków w arkuszu na (il.9) pokazana jest dla porównania parka z arkusza sprzedażnego z pola 19 i 20. Charakterystyczne usterki formy dla tych pozycji wskazane są strzałkami na powiększonym fragmencie znaczka z pola 19, gdzie występuje szara kropka pod literą „P” w P.W.P.P.W i szara kropka nad literą „M” w MELBOURNE (il.10), oraz na powiększonym fragmencie z pola 20 - szara kropka na ramką offsetową (il.11), takimi samymi jak występujące na znaczkach z zdwojonym drukiem.
Il.10 | Il.11 |
Jeśli niezauważone przez kontrole w drukarni znaczki z zdwojonym drukiem offsetowym barwy szarej o nominale 10 gr. wydostały się poza drukarnię, można przypuszczać, że istniało ich aż 168 szt. A można przyjąć taką wersję, ponieważ znane są już dwa znaczki z zdwojonym drukiem offsetowym z obiegu pocztowego oraz jeden znaczek z zdwojonym drukiem offsetowym ostemplowany dla celów abonamentowych Z uwagi na minimalne przesunięcie nakładającego się druku tylko o 0,10 - 0,15 mm, zdwojony druk był mało widoczny. Dlatego nie rzucał się w oczy w tej bardzo udanej graficznie emisji o tematyce sportowej. Do chwili obecnej, nie odnalazły się inne egzemplarze znaczka ze zdwojonym drukiem offsetowym, a opisane powyżej są jedynymi znanymi.
Literatura
- Babut R., 2012. 50-lecie Klubu Zainteresowań „Olimpijczyk” Polskiego Związku Filatelistów, 8.3. Największa „tajemnica” polskiej filatelistyki olimpijskiej”, Estrella, Warszawa, 44-47.
- Berbeka J., 2006a. Podwójny druk z formy offsetowej znaczka 40 gr. Melbourne z 1966 roku (PZP, Fi nr 846), Przegląd Filatelistyczny 5, 18-19.
- Berbeka J., 2006b. Podwójny druk z formy offsetowej dodatkowo wydanego znaczka 1,55 zł wydania okolicznościowego Melbourne 1956 (Fi 849), Przegląd Filatelistyczny 6, 68-70.
- Fischer A. 2013. Katalog polskich znaków pocztowych, t. I, PHU Fischer, Bytom, 126.
- Herwich M., 1956. Polskie znaczki olimpijskie Melbourne 1956 r., Filatelista 6, 116-117.
- Kielbasa-Schoeni A., Fołta S., 2002. Podręcznik specjalizowany polskich znaków pocztowych 1944-1999, Wydawnictwo „U Marka”, Gliwice, 355-356.
- Łaszkiewicz A., Mikulski Z., 1960. Polskie znaki pocztowe, i. II. BWP „Ruch”, Warszawa, 582-584.
- Subocz B., 2012. Nie zagadka i nieintrygująca, Przegląd Filatelistyczny 7, 299-230.
- Schmutz L., 2013. Błąd druku znaczka o nominale 20 groszy z serii olimpijskiej z 1956 roku – Fi 844o, tzw. odwrotka bokserów, Przegląd Filatelistyczny 1, 19-31.