Zapewne spore grono miłośników polskiej poczty balonowej będzie nieco zaskoczone połączeniem dwóch lotów balonowych przeprowadzonych 31 maja 1936 roku w jedną okazję. Tym bardziej, że katalog Fischer Tom 2 od początku notowania traktuje je oddzielnie i nie ma w nim żadnej wzmianki jednoczącej te wydarzenia. Sięgając jednak do prasy z tego okresu bez trudu rozpoznamy wspólne korzenie dla obu lotów. Chodzi o tzw. VII Lot Południowo-Zachodniej Polski w Krakowie oraz Pocztę Balonową Aeroklubu Lwowskiego.
Przechodząc do meritum: VII Lot Południowo-Zachodniej Polski im. kpt. pilota F. Żwirki to nie była impreza balonowa tylko lotnicza, samolotowa. Zawody rozgrywane w dniach 31.05 - 1.06.1936 obejmowały 16 etapów o łącznej długości 1241 km na trasie z Krakowa przez Częstochowę, Kielce, Mielec, Sandomierz, Lublin, Zamość do Lwowa. Następnego dnia powrót ze Lwowa przez Krosno, Dębice, Nowy Sącz, Tarnów, Nowy Targ, Bielsko, Katowice do Krakowa. Zawody tradycyjnie były dużym wydarzeniem z wieloma imprezami towarzyszącymi, jak pokazy lotnicze, szybowcowe i balonowe oraz poza sportowymi, jak puszczanie baloników czy poświęcenie samolotu dla PCK. Takimi właśnie dodatkami były oba wspomniane loty balonowe przy okazji których balony przewiozły pocztę.
Aeroklub Krakowski we współpracy z Okręgiem Wojewódzkim LOPP w Krakowie zorganizował 31.05.1936 lot balonu Kraków. W cenie 50 gr można było nabyć wydane z tej okazji numerowane okolicznościowe koperty i kartki z nalepką LOPP, pieczątką poczty balonowej oraz nazwą balonu (tylko koperty), które po ofrankowaniu należało dostarczyć do sklepu LOPP. Tam też, po uiszczeniu opłaty 50 gr, można było składać dowolne przesyłki pocztowe na które dolepiano znaczki LOPP. Dalszą ekspedycją zajmował się Ośrodek Propagandy LOPP. Przyjmowane były przesyłki opłacone jako zwykłe ekspresowe, listy tylko do 20 g, krajowe i zagraniczne. Przesyłki przed wysłaniem zostały ostemplowane stemplem okolicznościowym: Poczta Balonowa – VII Lot Południowo Zachodniej Polski w up. Kraków 2. Otrzymały jeszcze stempel dodatkowy: „Balon Kraków – Aeroklub Krakowski”. Balon pilotowany przez pilota Włodarczyka ze względu na zbliżającą się burzę, wylądował po przebyciu ok. 24 km pod Igołomią skąd następnego dnia wysłano pocztę do adresatów.
Patrząc na materiał filatelistyczny jaki powstał w efekcie tego lotu (łącznie 823 przesyłki) możemy znaleźć jego dużą różnorodność a mianowicie:
- Koperty okolicznościowe lub zwykłe.
- Kartki pocztowe
- Przesyłki z nalepką LOPP lub sporadycznie bez niej
- Stempel okolicznościowy (36011)* w kolorze: czarnym, fioletowym lub czerwonym
- Stempel dodatkowy (36221) „Balon Kraków – Aeroklub Krakowski” w kolorach fioletowym i czarnym
- Stempelek ramkowy: Poczta Balonowa w kolorach: czarnym, czerwonym, zielonym.
- Stempelek (36 224) Balon Kraków w kolorach: czarny, czerwony, lila, zielony
- Datownik odbiorczy: Igołomia z 1 VI 36 wyróżnik a (bez żadnych mutacji)
Il.1,2 Awers i rewers numerowanej (9) kartki okolicznościowej przesłanej tym lotem. Stempel okolicznościowy, dodatkowy oraz ramkowy Poczta Balonowa (częściowo zasłonięty znaczkiem) w kolorze fioletowym. Nalepka LOPP o nominale 20 gr.
Il.3 Koperta okolicznościowa numerowana (217). Stempel okolicznościowy i dodatkowy w kolorze fioletowym. Stemple Poczta Balonowa oraz Balon Kraków w kolorze zielonym. Dwie nalepki LOPP 20 + 5 gr.
Aeroklub Lwowski swój lot zorganizował również 31.05.1936 roku. Część prasy informowała wcześniej, że planowane były loty dwóch balonów Mościce i Sanok, ale ostatecznie poleciał tylko ten pierwszy. Przesyłki zostały ostemplowane datownikiem okolicznościowym: Poczta Balonowa w up. Lwów 1. Otrzymały też pieczątki dodatkowe: Poczta balonowa, Aeroklub Lwowski oraz Balon Mościce. Załogę balonu stanowili piloci Kasprzak i Kolbuszewski oraz redaktor Bronisław Zduńczyk. Balon zabrał łącznie 965 przesyłek i po 7,5 godzinnym locie długości 450 km, lądował pod Tomaszgrodem przy granicy sowieckiej.
Materiał filatelistyczny z lotu jest relatywnie jednolity. Organizatorzy ze Lwowa wykazali dużo samodyscypliny i nie kreowali odmian. Spotykamy więc:
- Koperty oraz karty pocztowe
- Stempel okolicznościowy (36 012) Lwów Poczta Balonowa w kolorze czarnym
- Stempel dodatkowy: (36 218) Aeroklub Lwowski ze stylizowanym balonem w kolorze czerwonym
- Stempel dodatkowy: (36 219) Poczta Balonowa: fioletowy i czerwony
- Stempel dodatkowy: (36 220) Balon Mościce: czerwony
- Datownik odbiorczy: Tomaszgród 1 VI 36 wyróżnik **
Il.4 Koperta z lotu Lwowskiego ze stemplami jak w opisie z fioletową (typową) wersją kolorystyczną stempla POCZTA BALONOWA.
[*] Numeracja wg. Andrzej Myślicki - Katalog Polskich Stempli Okolicznościowych Zeszyt 1 (1914-1944)
Dla tych najbardziej zainteresowanych tematem, zamieszczamy w BIBLIOTECE fragment monografii p. Adama Głowacza „Polska Poczta Balonowa 1926-1939” dotyczący tego wydarzenia.
