Przedstawiamy dziś ostatnią część opracowania Kolegi Krzysztofa Siarkiewicza poświęconego specjalizacji znaczka Fi 455. Jak pisze Autor tytuł niniejszego artykułu nie oznacza, że napisał kiedyś wersję pierwszą. Jest to odniesienie do pierwotnego artykułu Pana Piotra Pelczara pod tytułem „Międzynarodowy Bieg Kolarski próba specjalizacji znaczka nr kat. 455”, który ukazał się w Filatelistyce Nr 025 wydanej 5.1992 [1].
Przejdź do części: pierwsza | druga |
Autor zatytułował tą część ZASTOSOWANIA Fi 455
Nie wydano koperty pierwszego dnia obiegu (FDC). Znalezienie znaczka Fi 455 ostemplowanego 1.05.1948 jest nie lada sztuką [1]. Rzeczywiście, znaczek został oficjalnie wprowadzony do obiegu w dniu 01.05.1948, w tym czasie to jeszcze nie było święto państwowe, takim się stało dopiero w 1950 roku, ale to była sobota. Z tego powodu nawet filatelistom aranżującym przesyłki jako prywatne FDC nie zawsze się udawało, o czym za chwilę. Jak wiadomo znaczki rozsyłano do urzędów pocztowych przed datą ich wprowadzenia, a pocztowcy nie zawsze byli tacy skrupulatni aby czekać. Dzięki temu w moim zbiorze znalazła się wspaniała przesyłka polecona z oryginalnego obiegu, wysłana 30.04.1948 z urzędu Wrocław 9 do Gniezna, dokąd dotarła już następnego dnia. Do jej frankowania użyto m.in. dwóch znaczków Fi 455 na dzień przed ich oficjalnym wprowadzeniem do obiegu. Opłata 35 zł zgodna z taryfą obowiązującą od 1.01.1948, 15 zł list zamiejscowy do 20 g plus 20 zł za polecenie [6]. Przedstawiam awers i rewers tego listu.
Wcale nie jest trudno zdobyć znaczek Fi 455 z pierwszego dnia, ostemplowany okolicznościowo na trwających w dniach 24.04-9.05.1948 XXI Międzynarodowych Targach Poznańskich. Poniżej przedstawiam taki walor.
Z pierwszego dnia obiegu przedstawiam również klasyczną, filatelistyczną kopertę FDC, frankowaną trójką znaczków, wysłaną z Warszawy do Gdyni.
Nie udała się ta sztuka znanemu filateliście, panu Gryżewskiemu i jego koperta ze znaczkiem Fi 455 poszła w ruch następnego dnia czyli 2.05.1948, ale ponieważ to była niedziela, więc myślę że jest jeszcze rzadszym okazem obiegowym niż te z pierwszego dnia.
Nominał znaczka pasował do najpopularniejszej przesyłki, listu do 20 g więc był w tym celu bardzo często wykorzystywany. Nie sprawia wielkiego kłopotu zakup ładnej przesyłki obiegowej, prezentuję tu list z Urzędu Gminnego Łaziska Górne do KKO Mikołowice z dnia 24.09.1948
Można go było również wykorzystywać podwójnie na przesyłkach poleconych, uzupełniając frankaturę do 31.12.1949 o 5 zł lub więcej po podwyżce. Przykładem takiego listu z parką znaczków, jest miejscowy, polecony wysłany do Sądu w Białej Podlaskiej w dniu 22.10.1948
Od dnia 15.04.1950 Zarządzeniem Ministra Poczt i Telegrafów z dnia 24.03.1950 wprowadzono obowiązek dodatkowej opłaty pocztowej za listy i kartki. Było to 5 zł na Odbudowę Warszawy [7] Wydano specjalny znaczek Fi 513 który do tego służył. Przedstawiam list z Krakowa do Chrzanowa, na którym obok znaczka Fi 455 nalepiono znaczek dodatkowej opłaty.
W związku ze zmianą systemu pieniężnego (Ustawa z 28.10.1950) Ministerstwo Poczt i Telegrafów zleciło stosowanie do 6.11.1950 stempelków „groszy” do przedruku wcześniej wydanych znaczków. Z powodu wcześniejszego wykorzystania go w sprzedaży pocztowej, znaczek Fi 455 nie zaistniał jako realne prowizorium groszowe. [7] Oczywiście na rynku występuje duża różnorodność czystych znaczków przedrukowanych rozmaitymi stempelkami groszowymi, także prywatnymi, które inspirowali filateliści. Nie będę się nimi zajmował bo jest to po prostu galanteria filatelistyczna, która nie świadczy o rzeczywistej potrzebie pocztowej, ale raczej o rozkładzie terytorialnym aktywnych filatelistów w tamtym okresie. Nie spotkałem dotychczas „groszowego” listu z obiegu Fi 455 bez inspiracji filatelistycznej. Tych inspirowanych wbrew temu co napisał Piotr Pelczar wcale nie jest tak mało, ale ten błąd oceny wynika z racji, że wiele takich listów zostało posłanych za granicę i teraz wypływają na aukcjach międzynarodowych. W okresie gdy pisał swój artykuł pan Pelczar internet w Polsce jeszcze raczkował. Dla potwierdzenia moich słów pokazuję list filatelistyczny z 10.11.1950, a więc z początkowego okresu działania nowej ustawy, wysłany z Cieszyna do CSRS. Znaczkom w tym Fi 455 zmieniono nominał na groszowy stempelkiem Dyrekcji Katowickiej.
Zgodnie z decyzją Ministerstwa zaprzestano używania stempelków groszy 15 kwietnia 1951 roku. Ponieważ nadal obowiązywało zarządzenie, że listy krajowe ze znaczkami bez przedruku groszy były traktowane domyślnie jako groszowe, ale już w obrocie zagranicznym użyte znaczki złotowe bez przedruku traktowano jako nieistniejące, czyli wymagano podwójnej dopłaty, pojawił się problem który filateliści rozwiązywali przewalutowując znaczki we własnym zakresie. Na kolejnej ilustracji przedstawiam list do USA wysłany 21.12.1951 roku z frankaturą mieszaną złotowo-groszową. Na dwóch znaczkach w tym Fi 455 został odciśnięty nieznany z literatury stempelek GROSZY prawdopodobnie pochodzenia prywatnego. Ze względu na różnorodność pocztowcy nie byli w stanie odróżnić pochodzenia przedruku i tym się po prostu nie przejmowali przyjmując za dobry każdy przedruk. Prezentowany list jest ofrankowany łącznie na 1,40 zł a zgodnie z taryfą dla listu lotniczego do 20 gram wystarczało 1,10.[6] co oznacza że oba znaczki groszowe zostały dorzucone gratis.
Na tym kończę mój przegląd znaczka Fi 455, mam nadzieję, że artykuł ten pomoże czytelnikom w lepszej identyfikacji posiadanego materiału. Zachęcam też wszystkich do podzielenia się ze mną uwagami i spostrzeżeniami dotyczącymi omawianego waloru poprzez adres mailowy ksiark@poczta.onet.pl.
Bibliografia
[1] Pelczar P., 1992. Międzynarodowy Bieg Kolarski (próba specjalizacji znaczka nr kat. 455), Filatelistyka, 5.
[2] Fischer A., 2016. Katalog Polskich Znaków Pocztowych, tom I.
[3] Kiełbasa-Schoeni A., Fołta S., 2002. Podręcznik Specjalizowany Polskich Znaczków Pocztowych 1944-1999, Basel-Gliwice.
[4] Walocha J., 2003. Próby znaczków polskich (ciąg dalszy), Filatelista, 1.
[5] Kościelniak M., 1978. Znaczek nr 455 z Błędem Druku, Filatelista, 18.
[6] Kiełbasa-Schoeni A., Fołta S., 2011. Taryfy i Cenniki Opłat Poczty Polskiej 1941-2010, Basel-Gliwice.
[7] Łaszkiewicz A. (red.), 1960. Polskie Znaki Pocztowe, tom II, Warszawa.
Przejdź do części: pierwsza | druga |
