W dniu 3 marca 1875 roku, czyli 140 lat temu, odbył się pierwszy oficjalny mecz hokeja na lodzie. Działo się to w Kanadzie w montrealskiej hali Victoria Skating Rink. Drużyna Uniwersytetu McGill pod wodzą James’a Creighton’a pokonała 2:1 drużynę Victoria Skating Club, której kapitanem był Fred Torrence.
Początki hokeja sięgają końca XV wieku. Dyscyplina została prawdopodobnie zapoczątkowana w Anglii lub Francji. Dowodami namacalnymi są jej ślady w malarstwie niderlandzkim np. na namalowanym przez Aerta van den Bossche w roku 1494 obrazie Męczeństwo św. Kryspina i Kryspiniana, czy na obrazie Pietera Bruegela z 1565 Myśliwi na śniegu (przedstawiam go na austriackiej widokówce po obiegu, Il.1). W obu przypadkach na dalszym planie widać ludzi ślizgających się po lodzie i używających zakrzywionych kijów. 
Il.1. Pocztówka przedstawiająca obraz Pietera Bruegela z 1565 "Myśliwi na śniegu". W czerwonej ramce przedstawiono fragment odwrotnej strony pocztówki z austriackimi znakami opłaty pocztowej
Za kolebkę nowoczesnego hokeja na lodzie uznawana jest Kanada. Gra została wymyślona w 1855 roku w Ontario przez stacjonujących tam angielskich żołnierzy, którzy nudzili się podczas długich zim uniemożliwiających uprawianie innych sportów zespołowych. Po nich hokejowego bakcyla połknęli studenci McGill University w Montrealu, doprowadzając do organizacji opisanego na wstępie meczu. Następnie poszli za ciosem i posiłkując się nieco regułami wziętymi od starszego brata, czyli hokeja na trawie, usystematyzowali przepisy nowej dyscypliny. Ustalono wielkość lodowiska, rozmiar bramek, zrezygnowano z piłki na rzecz drewnianego wówczas krążka, ustalono jego obwód i ciężar, czas spotkania na 2 razy po 30 min, liczbę graczy ograniczono do 9 z każdej strony (w roku 1886 liczbę zawodników zmniejszono do 7). 31.01.1877 roku, założony został pierwszy klub hokeja na lodzie McGill University Hockey Club. Dzięki popularyzacji gry w 1883 włączono hokej do programu zimowego karnawału w Montrealu (Montreal Ice Carnival). Był to pierwszy turniej hokejowy w Kanadzie. Dwa lata później powstała pierwsza amatorska liga hokejowa w Kingston. W 1893 Gubernator generalny Kanady Lord Stanley ufundował puchar nazywany The Dominion Hockey Challenge Cup. Obecnie trofeum to znane jest pod nazwą Pucharu Stanleya i jest przyznawane zwycięzcy rozgrywek National Hockey League (NHL). W tym wczesnym okresie, podczas ekspansji na teren USA, hokej pokonał funkcjonującą tam podobną, ale rozgrywaną piłkami grę, ice polo. W 1893 roku odbyły się pierwsze mecze hokeja na lodzie na Yale University oraz Johns Hopkins University, a już w 1896 roku w USA założono ligę hokejową.
Pierwszy oficjalny mecz hokeja na lodzie w Europie został rozegrany w Prince Skating Club w Knightsbridge w Anglii w 1902. Natomiast 4 marca 1905 roku zostały rozegrane dwa mecze międzypaństwowe pomiędzy Belgią i Francją. Trzy lata później 15.05.1908 w Paryżu powstała LIHG, przemianowana później na IIHG, czyli Międzynarodowa Federacja Hokeja na Lodzie. Państwami założycielskimi były Anglia, Francja, Belgia i Szwajcaria, a jeszcze w tym samym roku dołączyła do nich Czechosłowacja. W 1910 roku rozegrano pierwsze mistrzostwa Europy w szwajcarskim Les Avants niedaleko Montreux. Pierwszym mistrzem starego kontynentu została reprezentacja Wielkiej Brytanii. Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920 roku doszło do konfrontacji hokeistów z Ameryki Północnej i Europy. Zwycięzcą została reprezentacja Kanady gromiąc wszystkich konkurentów. W 1924 roku hokej znalazł się w programie pierwszych zimowych igrzysk olimpijskich. Od tej chwili, co cztery lata, turniej olimpijski stał się najważniejszą międzynarodową imprezą hokejową.
W Polsce w hokeja na lodzie zaczęto grać w latach 20-tych XX wieku, po uzyskaniu niepodległości kraju. Pierwszymi ośrodkami były: Warszawa, Łódź oraz Lwów. W 1922 roku powstały pierwsze kluby hokejowe Polonia oraz AZS. Trzy lata później w stolicy powołano Polski Związek Hokeja na Lodzie (PZHL). W 1927 roku po raz pierwszy rozegrano turniej o mistrzostwo Polski, zwyciężył w nim stołeczny AZS. W oparciu o decyzję PZHL od sezonu 1955/1956 do dziś rywalizacja o miano najlepszej drużyny w Polsce toczona jest w formule ligowej. Najbardziej utytułowaną drużyną Polski jest Podhale Nowy Targ, które zdobyło 19-krotnie tytuł mistrza Polski.
Hokej na lodzie z racji warunków klimatycznych rozwinął się na półkuli północnej. Z niewielkimi zmianami, od początku jego ery nowożytnej, prym wiodą te same narodowości występujące pod zmieniającymi się czasem szyldami państwowymi. Walorami tych krajów ilustruję ten artykuł, dołączając nieco na wyrost, ale ze zrozumiałych względów, znaczki Poczty Polskiej.
Od Autora
Większość informacji zaczerpnąłem z oficjalnej strony Międzynarodowej Federacji Hokeja na Lodzie www.iihf.com wspomagałem się również nieco Wikipedią.
Artykuł pierwotnie ukazał się w br. w Filateliście.
