Blog

Dzisiaj w cyklu “Rozmowy o Filatelistyce” rozmawiamy z dr. Raino Heino z Finlandii. Dr Heino jest znanym meteorologiem i klimatologiem, jak również filatelistą, jednym z kilku Tematycznych Mistrzów Europy, sędzią, wystawcą i autorem filatelistycznych publikacji.

Czy możesz powiedzieć nam czym dla Ciebie jest filatelistyka? Kiedy i w jaki sposób zostałeś filatelistą?
Jak wielu filatelistów kolekcjonowałem znaczki już w dzieciństwie, ale w sposób systematyczny od końca lat 70-tych. Na początku gromadziłem znaczki z mojego kraju oraz innych krajów skandynawskich, aby w końcu rozszerzyć zbiór na pozostałe kraje Europy. Ta faza może zostać nazywana „zbieraniem znaczków” ponieważ moje albumy dedykowane poszczególnym krajom zawierają głównie podstawowe odmian znaczków. Od chwili gdy wstąpiłem do kilku klubów filatelistycznych, w tym do Fińskiego Towarzystwa Filatelistyki Tematycznej, mogę być nazywany filatelistą. Obejmuje to także uczestnictwo w wystawach filatelistycznych, zarówno krajowych jak i międzynarodowych.

Kolekcje narodowe Raino Heino

Co jest potrzebne aby zostać mistrzem Europy w filatelistyce tematycznej?
Praca, praca, praca oraz trochę pieniędzy, aby zakupić co bardziej atrakcyjne i rzadkie walory. Mój tematyczny eksponat „Meteorologia – od obserwacji do prognoz” ilustruje rozwój aktywności związanej z pogodą, począwszy od kultu dawnych bogów, aż do współczesnych wyrafinowanych technik obserwacji pogody i jej prognozowania jak również katastrof wywołanych zjawiskami pogodowymi. Po 15 latach wystawiania osiągnąłem międzynarodowy poziom odpowiadający Dużemu Złotemu Medalowi i w tym roku byłem najlepszy w mojej klasie podczas Europejskich Mistrzostw w Filatelistyce Tematycznej w Essen. Patrząc na punktacje przyznane ostatnio przez międzynarodowe jury: ujęcie – 34 pkt (na 35 pkt), wiedza, własne badania i studia – 29 pkt (na 30 pkt), jakość materiału i jego rzadkość – 26-27 pkt (na 30 pkt), prezentacja – 4-5 pkt (na 5pkt) widać wyraźnie, że największą słabością jest rzadkość walorów. Pomimo szeregu oryginalnych/unikalnych szkiców/projektów artystów i dużej liczby materiału dotyczącego historii poczty i licznych odmian wydaje się niezwykle trudnym dokonanie istotnej poprawy jakości zbioru w zakresie filatelistycznych unikatów związanych z meteorologią. Ponadto, poziom rywalizacji tematycznych również rośnie , co automatycznie powoduje wzrost tendencji do obniżania punktacji.

Eksponat Raino Heino na Międzynarodowej Wystawie Filatelistycznej w Bangkoku, 2013

Co w Twojej opinii może przyciągać dzisiaj ludzi do filatelistyki?
Trudne pytanie! Filatelistyka jest fantastycznym sposobem aby poznać naszą planetę: jej historię, ludzi, kulturę i wiele innych spraw. W jakiś sposób powinniśmy ukazać to innym ludziom i konkurować w ten sposób z innymi hobby. Łatwo powiedzieć, ale wygląda na to, że jest całkiem trudno osiągnąć jakiekolwiek realne rezultaty w promocji filatelistyki. Szczególnie młode pokolenie, które ma w obecnych czasach wiele innych pokus, zostało stracone dla filatelistyki. Ponadto znaczki i inne walory filatelistyczne nie są obecnie tak niezbędne, jak wcześniej, ponieważ komunikacja odbywa się drogą elektroniczną.

W Paryżu, na filatelistycznym targu (http://www.philatelie.fr/articles/marigny.html)

Twoje osiągnięcia wystawiennicze są imponujące. Czy nadal pracujesz nad rozwojem swojego medalowego eksponatu, a może przygotowujesz coś kompletnie nowego? Jeśli tak, to co to jest?
Ponieważ jestem meteorologiem jest oczywiste, że materiał filatelistyczny związany z meteorologią jest zasadniczym obszarem moich zainteresowań i nadal jestem „pożeniony” z Meteorologią. Planuje pozostać przy obecnej koncepcji swojego eksponatu, jednak mniej znaczące zmiany będą zachodzić w zależności od dostępności nowego (w sensie lepszego) materiału filatelistycznego. Moje liczne kolekcje narodowe są moją kolejną filatelistyczną pasją, jednak jestem zbyt mocno zaangażowany w działalność organizacyjną w moim kraju a ponadto sędziuję w krajowych i międzynarodowych wystawach tematycznych. Dodatkowo, jestem zaangażowany w „Otwartą filatelistykę” jako juror jak również pracuję nad kilkoma tematami, które pewnego dnia zostaną wystawione!

Czy mógłbyś powiedzieć kilka słów o najnowszej klasie wystawienniczej tj. klasie otwartej? Jak się ona rozwija, jak jest popularna?
Wg FIP (Federation Internationale de Philatelie) klasa otwarta dąży do poszerzenia zakresu wystawienniczego i umożliwia filatelistom włączenie obiektów z innych obszarów kolekcjonerstwa w celu wsparcia oraz rozwinięcia i zrozumienia znaczenia materiału filatelistycznego. Dzięki dopuszczeniu poszerzonego zakresu materiału, dodatkowym zadaniem klasy otwartej jest umożliwienie podnoszenia umiejętności przez nowych kolekcjonerów, czerpanie radości z wystawiania eksponatów oraz demonstrowanie jej atrakcyjności jako hobby. Materiał filatelistyczny musi stanowić co najmniej 50% eksponatu. Materiał niefilatelistyczny mogą stanowić różnorodne przedmioty. Jednakże te przedmioty muszą być związane z prezentowanym tematem oraz zapewniać jego ilustracje. Klasa „otwarta” jest obecnie klasą eksperymentalną na większości wystaw filatelistycznych.

Jako meteorologii i klimatolog nasz niezwykle obszerna wiedzę w temacie. Czy sądzisz, że to daje Ci przewagę nad innymi w rozwijaniu eksponatu?
Cóż, pomogło mi to bardzo, gdy pracowałem nad eksponatem Meteorologia, obejmującym również szereg aspektów dotyczących klimatu i zmiany klimatu. Poza mną, kilku meteorologów pracuje nad podobnymi eksponatami, ale jak dotąd żaden z ich eksponatów nie osiągnął wyższej punktacji. Z drugiej strony, mam odczucie, że osiągnąłem najwyższe możliwe oceny na wystawach międzynarodowych i z chęcią zobaczyłbym nowych wystawców na tym polu działania.

Jesteś autorem wydanej kilka lat temu książki “Od bogów pogody do współczesnej meteorologii”. Czy jesteś tym usatysfakcjonowany?
Książka o której mowa powstała na podstawie mojego tematycznego eksponatu zgodnie z jego ówczesnym poziomem (2008). Powstała ona w celu uświadomienia światowej społeczności meteorologicznej jaki materiał związany z meteorologią został wydany przez różne kraje członkowskie Światowej Organizacji Meteorologicznej. Książka ta jest nadal w sprzedaży w księgarni WMO (https://www.wmo.int/e-catalog/detail_en.php?PUB_ID=523&SORT=N&q=).

Anatomia huraganu

Wiem, że Twoja kolekcja filatelistyczna jest znacznie szersza, nie ogranicza się do meteorologii. Czy możesz coś o tym powiedzieć?
Jak już wspominałem wcześniej posiadam kolekcje filatelistyczne ze wszystkich krajów Europy i ponadto z kilku angielskojęzycznych krajów zamorskich. Większość z nich jest w znacznym stopniu kompletna, od pierwszych emisji pocztowych do przełomu lat 80 i 90 ubiegłego wieku. Pozwalają mi się one relaksować i dostarczają nowych informacji, pomimo, że odwiedziłem wszystkie z tych krajów (ok. 60). Jednakże, filatelistyka tematyczna jest „statkiem flagowym” w moich zainteresowaniach filatelistycznych jako kolekcjonera i jurora.

Co sądzisz o roli internetu i zaawansowanych technologii informatycznych w filatelistyce?
Oczywiście, że internet i zaawansowane technologie przetwarzania informacji wspomagają filatelistów w istotny sposób. Niezbędne informacje są dostępne znacznie łatwiej, jak również pozyskanie materiałów jest prostsze. Prawdę mówiąc nigdy nie przygotowywałem mojego eksponatu odręcznie, ponieważ już w czasach swojego pierwszego eksponatu, w późnych latach 80-tych, dysponowałem komputerem i przygotowywałem układ kart z jego wykorzystaniem.

Czy możesz mam powiedzieć coś więcej na temat filatelistyki w Finlandii? Czy jest popularna? Czy obserwujesz rozwój swojego hobby, czy raczej regres?
Gdy patrzę na życie filatelistyczne w moim kraju, sklasyfikowałbym je na poziomie „średnim” w sensie filatelistycznym włączając w to sprawy organizacyjne. Kilka tysięcy zorganizowanych filatelistów zna się w większości osobiście a materiał jest dostępny w różnorodny sposób, na poziomie krajowym i międzynarodowym. Jednakże także w działalności filatelistycznej regres jest wyraźnie widoczny.

Czy możesz powiedzieć nam o swoich filatelistycznych planach na najbliższe miesiące?
Koniec roku jest zwykle wolny od typowej aktywności filatelistycznej i daje pewne możliwości do głębszego rozważenia własnych spraw związanych z filatelistyką. W moim przypadku może to oznaczać dokładne przemyślenie wszystkich wcześniejszych działań i możliwych zmian w tym zakresie. W tej chwili wygląda na to, że będę:
- nadal koncentrował się na swoim „pogodowym” eksponacie biorąc pod uwagę naszą własną międzynarodowa wystawę Finlandia 2017
- rozważę, czy jest jakiś temat w zakresie filatelistyki tematycznej, czy klasie otwartej w której mógłbym zbudować swój kolejny, własny eksponat
- pomyślę o utrzymaniu i uaktualnieniu wszystkich swoich narodowych kolekcji
- napisze kilka obiecanych artykułów w prasie filatelistycznej włączając ten wywiad.

Czy słysząc informacje, że w niektórych krajach zaczyna odchodzić się od stosowania znaczków pocztowych nie masz obaw, że coś nieuchronnie odchodzi w przeszłość?
Chciałbym posłużyć się powiedzeniem „C’est la vie!”. Nie jesteśmy w stanie (łatwo) zatrzymać trwającego postępu w zakresie usług pocztowych, a w szczególności wzrastającej automatyzacji. Jednakże mamy dostępny obszerny materiał historyczny w tym zakresie, zatem kontynuujmy kolekcjonowanie i studia nad nim oraz zachowajmy nasze kolekcje, jako część historii.

Dziękuję za rozmowę.

*Wywiad został przeprowadzony po angielsku. Na język polski został przetłumaczony przez autora a tłumaczenie zostało zweryfikowane przez Michała Marosza.